هدف از این پایان نامه بررسی توانمند سازی سکونتگاه های غیر رسمی با تکیه بر سرمایه اجتماعی می باشد
تعداد صفحات | 235 |
حجم | 5789 کیلوبایت |
فرمت فایل اصلی | docx |
دسته بندی | جغرافیا و برنامه ریزی شهری |
بررسی ها نشان می دهد که عوامل گوناگونی در جریان مهاجرت های داخلی و افزایش جمعیت شهرنشین و تراکم این جمعیت مهاجر در تعدادی از شهرهای بزرگ کشور تأثیر داشته اند که عمده ترین آن ها را می توان؛ رشد نامتعادل اقتصادی در بخش های صنعت و خدمات، تمرکز سرمایه ها و تأسیسات و امکانات در مراکز بزرگ شهری (شهرهای بزرگ کشور) و توسعه خدمات عمومی و گسترش امکانات و تسهیلات رفاهی، اجتماعی و فرهنگی در مراکز عمده شهری دانست. عوامل ذکر شده سبب گسترش روزافزون شهرنشینی در شهرهای بزرگ کشور شده است که به این رشد بی رویه به همراه کاستی های برنامه-ریزی کالبدی و مسکن و نادیده گرفتن اقشار کم درآمد شهری، شکل گیری سکونتگاه های غیررسمی را سبب شده است.
در برخورد با پدیده اسکان غیررسمی در ایران، سیاست ها عمدتاً تأمین مسکن کم درآمدها بوده که مشخصاً اسکان غیررسمی را در برنمی گیرد. علیرغم وجود چنین برنامه هایی در ارتباط با مسأله اسکان غیررسمی، از میان شیوه های مختلف برخورد با این مسئله، راهکارهای قهرآمیز و تخریبی و سیاست های نادیده انگاری در گذشته در پیش گرفته شده بود. در دهه اخیر، رویکرد اصلی چاره جویی مسئله اسکان غیررسمی از طریق سیاست هایی چون توانمندسازی و بهسازی این سکونتگاه ها با ابزارهایی چوناستفاده از ظرفیت ها و توانایی ها و سرمایه های اجتماعی ساکنین این سکونتگاه ها مورد توجه و تأکید قرار گرفت.
در حالیکه دولت در این رویکرد علاوه بر تأمین نیاز، به عنوان حمایت کننده و تسهیل کننده در به فعل رساندن توان اجتماع محلی ایفای نقش می کند. سیاست ها نه تنها بایستی به دنبال رفع مشکلات اسکان غیررسمی و توانمندسازی اجتماعات آن برآید بلکه بایستی به دنبال راه حل هایی برای جلوگیری از گسترش فقر و به دنبال گسترش سکونتگاه های غیررسمی جدید در آینده باشد، چراکه بازتولید و گسترش های جدید سکونتگاه های غیررسمی نتیجه بازتولید فقر در جامعه است. به بیان دیگر پیوسته بخشی از جمعیت شهر را اقشار کم درآمد تشکیل خواهند داد درنتیجه هنر برنامه ریزی در حال و آینده بایستی به گونه ایی متناسب و پاسخگوی نیاز آنان باشد که این اقشار کم درآمد ناچاراً به اسکان غیررسمی روی نیاورند.
فهرست مطالب
فصل اول: کلیّات پژوهش
1-1- طرح مسأله 1
1-2- ضرورت و اهمیت موضوع مورد مطالعه 2
1-3- پرسش های پژوهش 3
1-4- بیان اهداف پژوهش 3
1-5- تشریح روش کار پژوهش 4
فصل دوم: مبانی و چارچوب نظری پژوهش
بخش اول: مرور پایه های مفهومی و تجربی مرتبط با اسکان غیررسمی
2-1- تعریف و ساختیابی اسکان غیررسمی 5
2-2- ویژگی های سکونتگاه های غیر رسمی 6
2-2-1- اقتصادی 7
2-2-1-1- مفهوم بخش غیررسمی اقتصاد 8
2-2-2- فرهنگی 10
2-2-3- اجتماعی 10
2-2-4- حقوقی 10
2-2-4-1- انواع مالکیتها و نحوه تملک 11
2-2-5- کالبدی 11
2-2-5-1- انواع استقرار و مکانیابی 12
2-2-6- مسکن 12
2-2-7- بافت سکونتگاهها و ساختار شبکه ارتباطی 13
2-2-8- دسترسی به خدمات و امکانات روبنایی و زیربنایی 13
2-3- مروری بر سیر اسکان غیررسمی در جهان 15
2-4- روند تکوین و تکامل سکونتگاههای غیررسمی 16
2-4-1- تهاجم سازمان یافته 17
2-4-2- تصرف خزنده 18
2-4-3- بازتقسیم زمین 18
2-5- طبقه بندی سکونتگاه های غیر رسمی 19
2-6- بررسی دلایل شکل گیری اسکان های غیررسمی در کشورهای در حال توسعه 21
2-6-1- عوامل ساختاری جامعه 23
2-6-2- عوامل سازمانی 23
2-6-3- فقدان سیستم های حمایتی و مشارکتی 23
2-6-4- فعالیتهای باندهای (مافیایی) نامشروع زمین 24
2-6-5- ناکارآمدی سیاستهای تأمین مسکن 24
2-6-6- غیرقابل استطاعت بودن واحدهای مسکونی برای فقرای شهری 24
2-7- فقر شهری و ارتباط آن با اسکان غیررسمی 25
2-7-1- تعریف فقر: 25
2-7-2- فقر و اسکان غیر رسمی 26
2-8- شناخت برنامه نهادهای جهانی مرتبط با اسکان غیررسمی و دیدگاههای آنها 28
2-8-1- بانک جهانی (Word Bank) 28
2-8-2- هبیتات(UN-HABITAT) 30
2-8-3- برنامه عمران ملل متحد (UNDP) 32
2-9- رویکردهای فلسفی- سیاسی نسبت به سکونتگاههای غیررسمی 33
2-9-1- دسته اول: لیبرال 33
2-9-2- دسته دوم: رادیکالی 33
2-9-3- دسته سوم: جامعه گرایی 34
2-10- رویکردهای مداخله در توسعه سکونتگاه های غیررسمی: 34
2-10-1- دوره اول (دهه 1960) 35
2-10-1-1- رویکرد نادیده انگاری 37
2-10-1-2- رویکرد حذف و تخلیه اجباری 38
2-10-1-3- رویکرد مسکن عمومی: 39
2-10-2- دوره دوم (دهه 1970) 40
2-10-2-1- رویکرد زمین و خدمات 42
2-10-2-2- رویکرد ارتقاءبخشی (بهسازی) 43
2-10-2-3- توسعه اندک افزا (افزایشی) 46
2-10-2-4- رویکرد خودیاری 46
2-10-3- دوره سوم (دهه 1980) 47
2-10-3-1- رویکرد ارتقای محیطی 49
2-10-3-2- رویکرد توانمندسازی 51
2-10-4- دوره چهارم (دهه اخیر) 58
2-10-4-1- حکمروایی خوب 58
2-11- جمع بندی و نتیجه گیری 65
بخش دوم: مرور مفاهیم مرتبط با سرمایه اجتماعی
2-12- اهمیت سرمایه اجتماعی 68
2-13- تعریف سرمایه اجتماعی 69
2-14- گونه های مختلف سرمایه اجتماعی 70
2-14-1- سرمایه اجتماعی درون گروهی 71
2-14-2- سرمایۀ اجتماعی بین گروهی 71
2-14-3- سرمایۀ اجتماعی ارتباطی 71
2-15- دیدگاه های نظری سرمایه اجتماعی 72
2-15-1- دیدگاه مبتنی بر اجتماع محلی 72
2-15-2- دیدگاه شبکه ها 73
2-15-3- دیدگاه نهادی 74
2-15-4- دیدگاه هم افزایی 75
2-16- عوامل موثر بر ایجاد، حفظ و نابودی سرمایۀ اجتماعی 76
2-16-1- بستگی شبکه های اجتماعی 76
2-16-2- ثبات 77
2-16-3- ایدئولوژی 77
2-16-4- وابستگی افراد به یکدیگر 77
2-17- سنجش سرمایه اجتماعی 78
2-17-1- الگوهای اندازه گیری سرمایه اجتماعی 78
2-17-2- سطوح تحلیل 79
2-17-2-1- سطح خرد 79
2-17-2-2- سطح میانی 80
2-17-2-3- سطح کلان 80
2-18- ابعاد سرمایه اجتماعی 81
2-19- شاخصهای سرمایۀ اجتماعی 81
2-20- جمع بندی و نتیجه گیری 85
فصل سوم: بررسی ویژگی ها و فرآیند شکل گیری سکونتگاه های غیررسمی در ایران
مقدمه 1
3-1- چگونگی و عوامل موثر بر شکل گیری سکونتگاه های غیررسمی در ایران 86
3-2- برنامه ریزی شهری در ایران راهی برای تشدید مشکل سکونتگاه های غیررسمی 91
3-3- عوامل موثر بر شکل گیری متفاوت سکونتگاه های غیررسمی در ایران در مقایسه با سایر کشورها 92
3-4- مروری بر راهکارهای چاره جویی اسکان غیررسمی در ایران 93
3-4-1- نگاهی بر سند توانمندسازی سکونتگاه های غیررسمی در ایران 93
3-5- نتیجه گیری 98
فصل چهارم: ویژگی ها و مشخصات عام سکونتگاه غیررسمی شهر ساری
مقدمه 99
4-1- معرفی مورد پژوهی و دلایل انتخاب آن 99
4-2- روند تکوین و تکامل محله هدف 100
4-3- ویژگی های محله هدف 101
4-3-1- اقتصادی 101
4-3-1-1- ساختار اشتغال و گروه های درآمد- هزینه 101
4-3-1-2- موقعیت مکانی و نوع فعالیت اقتصادی گروه های عمده شغلی 101
4-3-2- فرهنگی 103
4-3-2-1- ترکیب اجتماعی 103
4-3-2-2- توزیع گروه های اجتماعی بر حسب بافت فرهنگی 103
4-3-3- اجتماعی 104
4-3-3-1- جمعیت 104
4-3-3-2- بررسی ویژگی خانوار – بعد خانوار 104
4-3-3-3- شناخت جریان های مهاجرتی و منشأ 104
4-3-4- حقوقی 105
4-3-4-1- انواع مالکیت و نحوه تملک 105
4-3-5- کالبدی 105
4-3-5-1- خدمات موجود در محله 105
4-3-5-2- نظام ساخت و ساز 108
4-3-5-3- نظام سازه ابنیه 109
4-3-5-4- نظام دفع آب های سطحی 110
4-3-5-5- انواع استقرار و مکانیابی 111
4-3-6-مسکن 111
4-3-7- بافت سکونتگاه 111
4-3-7-1- موضع شناسی 111
4-3-7-2- ریخت شناسی 112
4-3-7-3- گونه شناسی 112
4-3-8- ساختار شبکه ارتباطی 113
4-3-8-1- نظام دسترسی: بر حسب سلسله مراتب 113
4-3-8-2- نظام دسترسی: بر حسب عرض 113
4-3-8-3- نظام دسترسی: بر حسب پوشش کف 114
4-3-8-4- نظام دسترسی: بر حسب شیب 114
فصل پنجم: سنجش و تحلیل میزان سرمایه اجتماعی موجود در سکونتگاه غیررسمی شهر ساری
مقدمه 116
5-1- سنجش میزان سرمایه اجتماعی 116
5-1-1- روش تدوین پرسشنامه 117
5-1-2- روش تکمیل پرسشنامه 119
5-1-3- روش تحلیل پرسشنامه 119
5-1-3-1- گروه ها و شبکه ها 120
5-1-3-2- اعتماد و همبستگی 120
5-1-3-3- تعاون و عمل جمعی 122
5-1-3-4- ارتباطات و اطلاعات 122
5-1-3-5- همبستگی اجتماعی 122
5-1-3-6- اقدامات سیاسی و توانمندسازی 123
5-2- جمع بندی و نتیجه گیری 123
فصل ششم: راهکارها و پیشنهادات
6-1- راهکارها و پیشنهادات 125
6-1-1- راهکارها و پیشنهادات در سطح کلان 126
6-1-2- راهکارها و پیشنهادات در سطح خرد 129
منابع
منابع 131
منابع فارسی: 131
منابع لاتین 135
پیوست شماره یک: پرسشنامه ساکنین
فهرست جداول
جدول 2-1- ویژگی های بخش رسمی و غیررسمی 9
جدول 2-2- اصطلاحات رایج برای توصیف سکونتگاه های غیررسمی 19
جدول 2-3- معیارهای طبقه بندی سکونتگاه های غیر رسمی 20
جدول 2-4- عمده ترین طبقه بندی های تحلیل محله های تهیدستان 21
جدول2-5- دوره های زمانی و فعالیت های مرتبط بانک جهانی در سکونتگاه های غیررسمی 29
جدول2-6- دلایل تشکیل اسکان های غیررسمی در کشورهای در حال توسعه 34
جدول2-7- اجزای پروژه بهسازی و ارتقای محله کم درآمدها 45
جدول 2-8- عناصر و اجزای بهسازی از نگاه ائتلاف شهرها 45
جدول 2-9- شاخص های ظرفیت: عرصه ها و عوامل 56
جدول 2-10- ویژگی های حاکمیت خوب شهری 63
جدول2-11- تعاریف سرمایۀ اجتماعی از دیدگاه اندیشمندان مختلف 69
جدول2-12- چهار نظریۀ اصلی سرمایۀ اجتماعی 76
جدول 2-13- ویژگی های الگوهای اندازه گیری سرمایه اجتماعی 79
جدول2-14- شاخص های سرمایه اجتماعی 82
جدول2-15- شاخص های سرمایه اجتماعی گروترت (1998) 82
جدول2-16- سنجه های محوری سرمایه اجتماعی، تعیین کننده ها و پیامدها 83
جدول2-17- شاخص های سرمایۀ اجتماعی و معنای مفهومی شاخص ها 84
جدول 3-1- اهداف، راهبردها، سیاستها و اصول های سند ملی توانمندسازی 96
جدول 4-1- سطح خدمات محله هدف با توجه به سرانه پیشنهادی طرح تفصیلی شهر ساری 106
جدول 5-1- شاخص های سرمایه اجتماعی در سنجش سرمایه اجتماعی در محله هدف 118
جدول 5-2- تحلیل پاسخ های شاخص اعتماد و همبستگی 121
جدول 5-3- تحلیل میزان اعتماد به افراد مختلف جامعه 121
جدول 5-4- تحلیل شاخص همبستگی اجتماعی 122
جدول 5-5- تحلیل تعیین کننده های شاخص اقدامات سیاسی و توانمندسازی 123
جدول6-1- راهبردها و پیشنهادات تقویت سرمایه اجتماعی در سطح کلان 127
جدول 6-2- راهبردها و پیشنهادات تقویت سرمایه اجتماعی در سطح خرد 130
فهرست شکل ها
شکل 2-1- تاثیر عوامل داخلی و خارجی در پیدایش و توسعه سکونتگاه غیررسمی 16
شکل 2-2- عوامل اصلی در شکل گیری اسکان های غیررسمی در کشورهای در حال توسعه 22
شکل 2-3- جنبه های مختلف فقر شهری 26
شکل 2-4- پیامدهای انباشتی فقر شهری 27
شکل 2-5- شکل گیری محله های فقیرنشین و رابطه آن با فقر 27
شکل 2-6- چارچوب نظری توانمندسازی و ارتقای محیطی اسکان غیررسمی 57
شکل 2-7- عوامل موثر بر تسهیل حاکمیت خوب 60
شکل 2-8- روابط کنشگران شهری 62
شکل 2-9- ویژگی های حکمروایی خوب شهری 64
شکل 2-10- جایگاه سرمایه اجتماعی در توانمندسازی سکونتگاه های غیررسمی 67
شکل 2-11- سطوح تحلیل سرمایه اجتماعی 80
شکل 3-1- چارچوب نظری سه سطحی در رابطه با شرایط ایران 90
شکل 4-1- موقعیت محله هدف در شهر ساری 100
شکل 4-2- موقعیت محله هدف در ناحیه 3 شهر ساری 100
شکل 4-5- نوع مصالح بکارگرفته شده در ساخت و سازهای محله هدف 108
شکل 4-6- بنایی با سازه ناپایدار در انتهای کوی غفاری 109
شکل 4-7- بنایی با سازه مصالح بنایی در محدوده جنوبی کوی آزادی 109
شکل 4-8- سازه ساختمان در لبه شرقی محدوده –حاشیه حریم لوله گاز 109
شکل 4-9- آبگرفتگی معبر اصلی کوی آزادی و شکل 4-10- آبگرفتگی معبر اصلی کوی غفاری 110
شکل 4-11- نقاط بحرانی دفع آب های سطحی در محله هدف 110
شکل 4-12- نظام آبراهه ها و پیاده راه های بین اراضی کشاورزی قبل از تکوین بافت 111
شکل 4-13- مورفولوژی بافت بر حسب نظام راه یابی 112
شکل 4-14- نظام گونه شناسی بافت بر حسب دانه بندی قطعات و نظام توده و فضا 113
شکل 4-15- سلسله مراتب نظام دسترسی در وضع موجود 113
شکل 4-16- عرض معابر موجود در محله هدف 114
شکل 4-17- پوشش کف معابر در وضع موجود در محله هدف 114
شکل5-1- پیوند میان مدل اعتماد و مدل پیوستگی پاکستون در سنجش سرمایه اجتماعی 117
هدف از این پایان نامه استفاده از سرمایه های اجتماعی سکونتگاه های غیررسمی در توانمندسازی آنها می باشد
تعداد صفحات | 236 |
حجم | 5789 کیلوبایت |
فرمت فایل اصلی | docx |
دسته بندی | جغرافیا و برنامه ریزی شهری |
این پایان نامه در مورد سکونتگاه های غیررسمی با عنوان بهره گیری از سرمایه های اجتماعی سکونتگاه های غیررسمی در توانمندسازی آنها می باشد.در کشور ما اسکان غیررسمی با رشدی سریعتر از رشد شهرنشینی به تعبیری رسمی، مواجه بوده و برآورد می شود که یک پنجم جمعیت شهری در اینگونه سکونتگاه ها مستقر باشند. در حالیکه نگرش غالب مدیریت شهری در برخی از کشورها و از جمله در ایران حذف بخش غیررسمی از عرصه عمومی شهر و ساماندهی (به مفهوم حذف) بخش غیررسمی به خاطر مشکلاتی چون سد معبر است.
توانمندسازی و ساماندهی سکونتگاه های غیررسمی بیشترین تلاش خود را متوجه نحوه واکنش تهیدستان و کم درآمدهای شهری به حل مسئله مسکن و سرپناه خود و راه حل ها و راه کارهای توانمندسازی آن ها و سامان بخشی سکونتگاه های غیررسمی کرده است. توانمندسازی، زمینه سازی برای ارتقای شرایط اجتماع محلی از راه گسترش و بکارگیری ظرفیت موجود است.
اعتماد و مشارکت اجتماعی دو مولفه اصلی سرمایه اجتماعی است. سرمایه اجتماعی پدیده ای ضروری برای یک زندگی اجتماعی توام با پیشرفت و موفقیت است. سرمایه اجتماعی در جوامع نقشی به مراتب مهم تر از سرمایه فیزیکی و انسانی ایفا می-کند.، از این رو موضوع سرمایه اجتماعی به عنوان یک اصل محوری برای دستیابی به توسعه محسوب می شود.
هدف اصلی پایان نامه حاضر، دستیابی به راهکارهای بکارگیری سرمایه های اجتماعی موجود در سکونتگاه های غیررسمی در جهت ارتقاء و سرعت بخشیدن به روند برنامه های توانمندسازی و ساماندهی این سکونتگاه ها می باشد تا بتوان از آن به عنوان یکی از مهم ترین عوامل در مشارکت پذیری ساکنین در فرایند توانمندسازی این سکونتگاه ها بهره جست، به گونه ایی که این امر موجب بهبود منابع و منافع افراد و در نتیجه افزایش رفاه و پایداری شهری شهروندان و ساکنین شود.
فهرست مطالب
فصل اول: کلیّات پژوهش
1-1- طرح مسأله 1
1-2- ضرورت و اهمیت موضوع مورد مطالعه 2
1-3- پرسش های پژوهش 3
1-4- بیان اهداف پژوهش 3
1-5- تشریح روش کار پژوهش 4
فصل دوم: مبانی و چارچوب نظری پژوهش
بخش اول: مرور پایه های مفهومی و تجربی مرتبط با اسکان غیررسمی
2-1- تعریف و ساختیابی اسکان غیررسمی 5
2-2- ویژگی های سکونتگاه های غیر رسمی 6
2-2-1- اقتصادی 7
2-2-1-1- مفهوم بخش غیررسمی اقتصاد 8
2-2-2- فرهنگی 10
2-2-3- اجتماعی 10
2-2-4- حقوقی 10
2-2-4-1- انواع مالکیتها و نحوه تملک 11
2-2-5- کالبدی 11
2-2-5-1- انواع استقرار و مکانیابی 12
2-2-6- مسکن 12
2-2-7- بافت سکونتگاهها و ساختار شبکه ارتباطی 13
2-2-8- دسترسی به خدمات و امکانات روبنایی و زیربنایی 13
2-3- مروری بر سیر اسکان غیررسمی در جهان 15
2-4- روند تکوین و تکامل سکونتگاههای غیررسمی 16
2-4-1- تهاجم سازمان یافته 17
2-4-2- تصرف خزنده 18
2-4-3- بازتقسیم زمین 18
2-5- طبقه بندی سکونتگاه های غیر رسمی 19
2-6- بررسی دلایل شکل گیری اسکان های غیررسمی در کشورهای در حال توسعه 21
2-6-1- عوامل ساختاری جامعه 23
2-6-2- عوامل سازمانی 23
2-6-3- فقدان سیستم های حمایتی و مشارکتی 23
2-6-4- فعالیتهای باندهای (مافیایی) نامشروع زمین 24
2-6-5- ناکارآمدی سیاستهای تأمین مسکن 24
2-6-6- غیرقابل استطاعت بودن واحدهای مسکونی برای فقرای شهری 24
2-7- فقر شهری و ارتباط آن با اسکان غیررسمی 25
2-7-1- تعریف فقر: 25
2-7-2- فقر و اسکان غیر رسمی 26
2-8- شناخت برنامه نهادهای جهانی مرتبط با اسکان غیررسمی و دیدگاههای آنها 28
2-8-1- بانک جهانی (Word Bank) 28
2-8-2- هبیتات(UN-HABITAT) 30
2-8-3- برنامه عمران ملل متحد (UNDP) 32
2-9- رویکردهای فلسفی- سیاسی نسبت به سکونتگاههای غیررسمی 33
2-9-1- دسته اول: لیبرال 33
2-9-2- دسته دوم: رادیکالی 33
2-9-3- دسته سوم: جامعه گرایی 34
2-10- رویکردهای مداخله در توسعه سکونتگاه های غیررسمی: 34
2-10-1- دوره اول (دهه 1960) 35
2-10-1-1- رویکرد نادیده انگاری 37
2-10-1-2- رویکرد حذف و تخلیه اجباری 38
2-10-1-3- رویکرد مسکن عمومی: 39
2-10-2- دوره دوم (دهه 1970) 40
2-10-2-1- رویکرد زمین و خدمات 42
2-10-2-2- رویکرد ارتقاءبخشی (بهسازی) 43
2-10-2-3- توسعه اندک افزا (افزایشی) 46
2-10-2-4- رویکرد خودیاری 46
2-10-3- دوره سوم (دهه 1980) 47
2-10-3-1- رویکرد ارتقای محیطی 49
2-10-3-2- رویکرد توانمندسازی 51
2-10-4- دوره چهارم (دهه اخیر) 58
2-10-4-1- حکمروایی خوب 58
2-11- جمع بندی و نتیجه گیری 65
بخش دوم: مرور مفاهیم مرتبط با سرمایه اجتماعی
2-12- اهمیت سرمایه اجتماعی 68
2-13- تعریف سرمایه اجتماعی 69
2-14- گونه های مختلف سرمایه اجتماعی 70
2-14-1- سرمایه اجتماعی درون گروهی 71
2-14-2- سرمایۀ اجتماعی بین گروهی 71
2-14-3- سرمایۀ اجتماعی ارتباطی 71
2-15- دیدگاه های نظری سرمایه اجتماعی 72
2-15-1- دیدگاه مبتنی بر اجتماع محلی 72
2-15-2- دیدگاه شبکه ها 73
2-15-3- دیدگاه نهادی 74
2-15-4- دیدگاه هم افزایی 75
2-16- عوامل موثر بر ایجاد، حفظ و نابودی سرمایۀ اجتماعی 76
2-16-1- بستگی شبکه های اجتماعی 76
2-16-2- ثبات 77
2-16-3- ایدئولوژی 77
2-16-4- وابستگی افراد به یکدیگر 77
2-17- سنجش سرمایه اجتماعی 78
2-17-1- الگوهای اندازه گیری سرمایه اجتماعی 78
2-17-2- سطوح تحلیل 79
2-17-2-1- سطح خرد 79
2-17-2-2- سطح میانی 80
2-17-2-3- سطح کلان 80
2-18- ابعاد سرمایه اجتماعی 81
2-19- شاخصهای سرمایۀ اجتماعی 81
2-20- جمع بندی و نتیجه گیری 85
فصل سوم: بررسی ویژگی ها و فرآیند شکل گیری سکونتگاه های غیررسمی در ایران
مقدمه 1
3-1- چگونگی و عوامل موثر بر شکل گیری سکونتگاه های غیررسمی در ایران 86
3-2- برنامه ریزی شهری در ایران راهی برای تشدید مشکل سکونتگاه های غیررسمی 91
3-3- عوامل موثر بر شکل گیری متفاوت سکونتگاه های غیررسمی در ایران در مقایسه با سایر کشورها 92
3-4- مروری بر راهکارهای چاره جویی اسکان غیررسمی در ایران 93
3-4-1- نگاهی بر سند توانمندسازی سکونتگاه های غیررسمی در ایران 93
3-5- نتیجه گیری 98
فصل چهارم: ویژگی ها و مشخصات عام سکونتگاه غیررسمی شهر ساری
مقدمه 99
4-1- معرفی مورد پژوهی و دلایل انتخاب آن 99
4-2- روند تکوین و تکامل محله هدف 100
4-3- ویژگی های محله هدف 101
4-3-1- اقتصادی 101
4-3-1-1- ساختار اشتغال و گروه های درآمد- هزینه 101
4-3-1-2- موقعیت مکانی و نوع فعالیت اقتصادی گروه های عمده شغلی 101
4-3-2- فرهنگی 103
4-3-2-1- ترکیب اجتماعی 103
4-3-2-2- توزیع گروه های اجتماعی بر حسب بافت فرهنگی 103
4-3-3- اجتماعی 104
4-3-3-1- جمعیت 104
4-3-3-2- بررسی ویژگی خانوار – بعد خانوار 104
4-3-3-3- شناخت جریان های مهاجرتی و منشأ 104
4-3-4- حقوقی 105
4-3-4-1- انواع مالکیت و نحوه تملک 105
4-3-5- کالبدی 105
4-3-5-1- خدمات موجود در محله 105
4-3-5-2- نظام ساخت و ساز 108
4-3-5-3- نظام سازه ابنیه 109
4-3-5-4- نظام دفع آب های سطحی 110
4-3-5-5- انواع استقرار و مکانیابی 111
4-3-6-مسکن 111
4-3-7- بافت سکونتگاه 111
4-3-7-1- موضع شناسی 111
4-3-7-2- ریخت شناسی 112
4-3-7-3- گونه شناسی 112
4-3-8- ساختار شبکه ارتباطی 113
4-3-8-1- نظام دسترسی: بر حسب سلسله مراتب 113
4-3-8-2- نظام دسترسی: بر حسب عرض 113
4-3-8-3- نظام دسترسی: بر حسب پوشش کف 114
4-3-8-4- نظام دسترسی: بر حسب شیب 114
فصل پنجم: سنجش و تحلیل میزان سرمایه اجتماعی موجود در سکونتگاه غیررسمی شهر ساری
مقدمه 116
5-1- سنجش میزان سرمایه اجتماعی 116
5-1-1- روش تدوین پرسشنامه 117
5-1-2- روش تکمیل پرسشنامه 119
5-1-3- روش تحلیل پرسشنامه 119
5-1-3-1- گروه ها و شبکه ها 120
5-1-3-2- اعتماد و همبستگی 120
5-1-3-3- تعاون و عمل جمعی 122
5-1-3-4- ارتباطات و اطلاعات 122
5-1-3-5- همبستگی اجتماعی 122
5-1-3-6- اقدامات سیاسی و توانمندسازی 123
5-2- جمع بندی و نتیجه گیری 123
فصل ششم: راهکارها و پیشنهادات
6-1- راهکارها و پیشنهادات 125
6-1-1- راهکارها و پیشنهادات در سطح کلان 126
6-1-2- راهکارها و پیشنهادات در سطح خرد 129
منابع
منابع 131
منابع فارسی: 131
منابع لاتین 135
پیوست شماره یک: پرسشنامه ساکنین
فهرست جداول
جدول 2-1- ویژگی های بخش رسمی و غیررسمی 9
جدول 2-2- اصطلاحات رایج برای توصیف سکونتگاه های غیررسمی 19
جدول 2-3- معیارهای طبقه بندی سکونتگاه های غیر رسمی 20
جدول 2-4- عمده ترین طبقه بندی های تحلیل محله های تهیدستان 21
جدول2-5- دوره های زمانی و فعالیت های مرتبط بانک جهانی در سکونتگاه های غیررسمی 29
جدول2-6- دلایل تشکیل اسکان های غیررسمی در کشورهای در حال توسعه 34
جدول2-7- اجزای پروژه بهسازی و ارتقای محله کم درآمدها 45
جدول 2-8- عناصر و اجزای بهسازی از نگاه ائتلاف شهرها 45
جدول 2-9- شاخص های ظرفیت: عرصه ها و عوامل 56
جدول 2-10- ویژگی های حاکمیت خوب شهری 63
جدول2-11- تعاریف سرمایۀ اجتماعی از دیدگاه اندیشمندان مختلف 69
جدول2-12- چهار نظریۀ اصلی سرمایۀ اجتماعی 76
جدول 2-13- ویژگی های الگوهای اندازه گیری سرمایه اجتماعی 79
جدول2-14- شاخص های سرمایه اجتماعی 82
جدول2-15- شاخص های سرمایه اجتماعی گروترت (1998) 82
جدول2-16- سنجه های محوری سرمایه اجتماعی، تعیین کننده ها و پیامدها 83
جدول2-17- شاخص های سرمایۀ اجتماعی و معنای مفهومی شاخص ها 84
جدول 3-1- اهداف، راهبردها، سیاستها و اصول های سند ملی توانمندسازی 96
جدول 4-1- سطح خدمات محله هدف با توجه به سرانه پیشنهادی طرح تفصیلی شهر ساری 106
جدول 5-1- شاخص های سرمایه اجتماعی در سنجش سرمایه اجتماعی در محله هدف 118
جدول 5-2- تحلیل پاسخ های شاخص اعتماد و همبستگی 121
جدول 5-3- تحلیل میزان اعتماد به افراد مختلف جامعه 121
جدول 5-4- تحلیل شاخص همبستگی اجتماعی 122
جدول 5-5- تحلیل تعیین کننده های شاخص اقدامات سیاسی و توانمندسازی 123
جدول6-1- راهبردها و پیشنهادات تقویت سرمایه اجتماعی در سطح کلان 127
جدول 6-2- راهبردها و پیشنهادات تقویت سرمایه اجتماعی در سطح خرد 130
فهرست شکل ها
شکل 2-1- تاثیر عوامل داخلی و خارجی در پیدایش و توسعه سکونتگاه غیررسمی 16
شکل 2-2- عوامل اصلی در شکل گیری اسکان های غیررسمی در کشورهای در حال توسعه 22
شکل 2-3- جنبه های مختلف فقر شهری 26
شکل 2-4- پیامدهای انباشتی فقر شهری 27
شکل 2-5- شکل گیری محله های فقیرنشین و رابطه آن با فقر 27
شکل 2-6- چارچوب نظری توانمندسازی و ارتقای محیطی اسکان غیررسمی 57
شکل 2-7- عوامل موثر بر تسهیل حاکمیت خوب 60
شکل 2-8- روابط کنشگران شهری 62
شکل 2-9- ویژگی های حکمروایی خوب شهری 64
شکل 2-10- جایگاه سرمایه اجتماعی در توانمندسازی سکونتگاه های غیررسمی 67
شکل 2-11- سطوح تحلیل سرمایه اجتماعی 80
شکل 3-1- چارچوب نظری سه سطحی در رابطه با شرایط ایران 90
شکل 4-1- موقعیت محله هدف در شهر ساری 100
شکل 4-2- موقعیت محله هدف در ناحیه 3 شهر ساری 100
شکل 4-5- نوع مصالح بکارگرفته شده در ساخت و سازهای محله هدف 108
شکل 4-6- بنایی با سازه ناپایدار در انتهای کوی غفاری 109
شکل 4-7- بنایی با سازه مصالح بنایی در محدوده جنوبی کوی آزادی 109
شکل 4-8- سازه ساختمان در لبه شرقی محدوده –حاشیه حریم لوله گاز 109
شکل 4-9- آبگرفتگی معبر اصلی کوی آزادی و شکل 4-10- آبگرفتگی معبر اصلی کوی غفاری 110
شکل 4-11- نقاط بحرانی دفع آب های سطحی در محله هدف 110
شکل 4-12- نظام آبراهه ها و پیاده راه های بین اراضی کشاورزی قبل از تکوین بافت 111
شکل 4-13- مورفولوژی بافت بر حسب نظام راه یابی 112
شکل 4-14- نظام گونه شناسی بافت بر حسب دانه بندی قطعات و نظام توده و فضا 113
شکل 4-15- سلسله مراتب نظام دسترسی در وضع موجود 113
شکل 4-16- عرض معابر موجود در محله هدف 114
شکل 4-17- پوشش کف معابر در وضع موجود در محله هدف 114
شکل5-1- پیوند میان مدل اعتماد و مدل پیوستگی پاکستون در سنجش سرمایه اجتماعی 117
هدف از این پایان نامه سبک رهبری توانمندساز مدیریت دانش در صندوق ضمانت صادرات ایران بر اساس مدل باس مورد بررسی قرار می گیرد
تعداد صفحات | 252 |
حجم | 0 کیلوبایت |
فرمت فایل اصلی | doc |
دسته بندی | مدیریت |
هدف از این پایان نامه شناخت ویژگی های محله ی افغان آباد جهت بهسازی و توانمندسازی محله با تکیه بر توانایی ها و امکانات ساکنین آن می باشد
تعداد صفحات | 322 |
حجم | 0 کیلوبایت |
فرمت فایل اصلی | docx |
دسته بندی | جغرافیا و برنامه ریزی شهری |
این پژوهش پس از بررسی رویکردهای موجود در روبرویی با سکونتگاه های غیررسمی، ویژگی های یک رویکرد متناسب با شرایط ایران را ارائه می دهد و این رویکرد را با ارائه سند توافقنامه بهسازی گام به گام در محله افغان آباد به کار می گیرد؛
تأثیر بهسازی مشارکت محور با تأکید بر کیفیت های فضایی را به عنوان گامی در راستای افزایش سرمایه اجتماعی و توانمندسازی این سکونتگاه به اثبات می رساند. از این گذشته با مطالعه روند رشد و شکل گیری افغان آباد، نیروهای اجتماعی، طبیعی و اقتصادی تاثیر گذار بر بافت های خودانگیخته را معرفی می کند و دست آخر مزایا، موانع و راهکارهای توسعه خودانگیخته هدایت شده را به اختصار تبیین می-کند.
شهرها و ساختمان ها تنها در صورتی حیات می یابند که همه مردم جامعه در ساخت آن ها نقش داشته باشند و همه آن ها دارای زبان الگوی مشترکی برای ساخت باشند و این الگوی مشترک نیز خود زنده باشد" (الکساندر، 1387، 6).سکونتگاه غیر رسمی مطالعه شده در این پایان نامه، ناملایمات طبیعی همچون سیل و آب گرفتگی و محرومیت های اجتماعی و اقتصادی را با کمترین حمایت پشت سر گذاشته است و پیوسته به سوی رشد و بهبود در حرکت بوده است. رخداد ها و شرایط مخربی که بروز آن ها برای بسیاری از بافت های رسمی شهری امروزی اثری ویرانگر خواهد داشت.
اما ساکنان محله در کنار گذر از این گردنه ها، فضاهایی همچون مسجد هجرت را به نحوی شایسته پدید آورده اند تا زمینه تعاملات اجتماعی و جلوه ای از باورهای مذهبی و ویژگی های فرهنگی شان را فراهم آورد. مطالعه این محله نشان داد که وجود ارزش-ها و باورهای مشابه توانسته است راه را برای افزایش تعاملات اجتماعی میان ساکنان و تلاش برای بهبود محله هموار سازد. بدین ترتیب حضور مسئولانه و مشارکت جویی مردم در فرآیند ساخت شهرها، تنها در گرو وجود زبان، باور و آرمان مشترک امکان پذیر خواهد بود.امری که با توجه به ناممکن بودن دستیابی به جامعه ای یکدست با آرمان ها و باورهای مشترک، نیاز به گونه ای انتظام-بخشی به شهر بر اساس اشتراکات فرهنگی و متبلور شدن نهاد های مدنی و شبکه های اجتماعی در کالبد شهر را پدیدار می سازد.
از این رو مهمترین پرسشی که در پایان این پژوهش مطرح می شود، این است که:
چگونه می توان خواسته ها، اندیشه ها و آرمان های گونه-گون جوامع امروزین را در شهر ها متبلور ساخت؟
فهرست مطالب
فصل اول: کلیات پژوهش
1-1 بیان مسئله 2
1-2 اهمیت و ضرورت پژوهش 4
1-2-1 ابعاد سکونتگاه های غیررسمی در ایران 5
1-2-2 وظیفه دانش شهرسازی در سکونتگاه های غیررسمی 6
1-3 پرسش های پژوهش 7
1-4 فرضیه های پژوهش 8
1-5 اهداف پژوهش 8
1-6 روش پژوهش 8
1-7 ساختار پایان نامه 9
فصل دوم: اسکان غیررسمی، تعاریف، ویژگی ها و ریشه ها
2-1 واژه شناسی 12
2-2 تعریف اسکان غیررسمی 13
2-3 انواع سکونتگاه های غیررسمی 13
2-4 ویژگی های کلی سکونتگاه های غیر رسمی 14
2-4-1 ویژگی های کالبدی سکونتگاه های غیررسمی 15
2-4-2 ویژگی های اجتماعی سکونتگاه های غیررسمی 15
2-5 ریشه های پیدایش سکونتگاه های غیررسمی 16
2-5-1 گسترش شهرنشینی 16
2-5-2 شهری شدن فقر 17
2-5-2-1 مفهوم فقر 18
2-5-3 سیاست های ناکارآمد زمین و مسکن 18
2-6 روند پیدایش سکونتگاه های غیررسمی 19
2-6-1 تهاجم سازمان یافته 20
2-6-2 تصرف خزنده 20
2-6-3 بازتقسیم زمین (تفکیک غیر قانونی) 21
2-7 پیامدهای شکل گیری سکونتگاه های غیررسمی 21
2-7-1 بر هم زدن پیش بینی های برنامه های شهری 21
2-7-2 مشکلات و مخاطرات محیطی 22
2-7-3 ناهنجاری ها و مسئله امنیت 23
2-7-4 تأمین نیاز اساسی مسکن برای اقشار تهیدست 23
2-7-5 پیشگیری از آسیب های اجتماعی 23
2-7-6 توان و نیروی کار اقتصادی 23
2-8 جمع بندی 24
فصل سوم: مبانی نظری
مقدمه 26
3-1 سیر تغییر رویکرد های روبرویی با اسکان غیررسمی 26
3-1-1 نادیده گرفتن 26
3-1-2 تخریب و جابجایی 27
3-1-3 مسکن سازی عمومی 29
3-1-4خودیاری 31
3-1-5 زمین و خدمات 33
3-1-6 رسمیت بخشی 35
3-2 بهسازی 35
3-2-1 مزیت های بهسازی 37
3-2-2 هزینه های بهسازی 39
3-2-3 نیاز به امنیت سکونت دربهسازی 39
3-2-4 کاستی های طرح های بهسازی رایج 39
3-2-5 رویکردهای گوناگون بهسازی 40
3-2-5-1 تأمین زیرساخت های فیزیکی 41
3-2-5-2 طرح ریزی عملیاتی اجتماع- مبنا ( یا طرح ریزی خرد) 42
3-2-5-3 دگردیسی فیزیکی از طریق یک برنامه یکپارچه 44
3-3 توانمندسازی 45
3-4 بهسازی و توانمندسازی 46
3-5 رویکرد توسعه دارایی مبنا 48
3-5-1 سرمایه مالی 49
3-5-2 سرمایه انسانی 49
3-5-3 سرمایه فیزیکی 49
3-5-4 سرمایه اجتماعی 49
3-5-4-1 مفهوم سرمایه اجتماعی 51
3-5-4-2 نحوه پیدایش سرمایه اجتماعی 52
3-5-4-3 اهمیت سرمایه اجتماعی 53
3-5-4-4 انواع سرمایه اجتماعی 54
3-5-4-4-1 سرمایه اجتماعی محروم کننده 54
3-5-4-4-2 سرمایه اجتماعی پیوند دهنده 55
3-5-4-5 مؤلفه های تشکیل دهنده سرمایه اجتماعی 56
3-5-4-5-1 اعتماد 56
3-5-4-5-2 بستگی اجتماعی و هنجارهای نافذ 57
3-5-4-5-3 نهادهای مدنی 58
3-5-4-6 نحوه استفاده از سرمایه اجتماعی 58
3-5-4-7 سرمایه اجتماعی در سکونتگاه های غیررسمی 59
3-5-4-7-1 تهدیدهای موجود در برابر سرمایه اجتماعی سکونتگاه های غیررسمی 61
3-6 رویکرد بهسازی مناسب در شرایط ایران 62
3-6-1 بهسازی جامع مشارکت محور 62
3-6-1-1 ضرورت و شیوه مشارکت 63
3-6-1-2 محور بقا 63
3-6-2 ویژگی های یک رویکرد بهسازی مناسب در شرایط ایران 64
3-6-2-1 پیروی از رویکرد توسعه ای دارایی مبنا 64
3-6-2-2 همکاری و هماهنگی نهادهای عمومی و اجتماع 65
3-6-3-3 بهبود پیشرونده و افزایشی 66
3-6-3-4 توجه به افزایش میل به ادامه زندگی در سکونتگاه پس از توانمند شدن 66
3-7 سکونتگاه های یأس و سکونتگاه های امید 67
3-8 کیفیت های فضایی در سکونتگاه های غیررسمی 68
3-8-1 مفهوم فضا 69
3-8-2 مفهوم فضای همگانی (عرصه عمومی) 70
3-8-3 مفهوم کیفیت 70
3-8-4 کیفیت های فضایی 71
3-8-4-1 تصویر پذیری ذهنی 71
3-8-4-2خوانایی 72
3-8-4-3بستگی 72
3-8-4-4مردمواری 73
3-8-4-5 نفوذپذیری 73
3-8-4-6 قابلیت دسترسی برای همگان 74
3-8-4-7 پیچیدگی 74
3-8-4-8 هم سازی 74
3-8-4-9پاکیزگی 75
3-8-5 فضای شهری و فعالیت 75
3-8-5-1 قرارگاه های رفتاری 76
3-8-6 کیفیت فضای شهری در بافت های ارگانیک 76
3-9 تجارب جهانی 78
3-9-1 سائوپائولو 78
3-9-2 سرمایه های نهفته در سکونتگاه های غیررسمی کابل و نحوه مواجهه با آن ها 85
3-10 جمع بندی 94
فصل چهارم: شناخت محله افغان آباد
مقدمه 97
4-1 موقعیت جغرافیایی 97
4-2 تاریخچه ی پیدایش 100
4-3 الگوی رشد و شکل گیری محله 100
4-4 محیط طبیعی 102
4-4-1- آلودگی های زیست محیطی 102
4-5 ساختار جمعیتی 103
4-5-1- ساختار سنی – جنسی 103
4-5-2- ویژگی های خانوار 104
4-6 ویژگی های اجتماعی و اقتصادی 104
4-6-1- قومیت و مذهب 104
4-6-2- وضعیت سواد 105
4-6-3- مهارت های شغلی 106
4-6-3-1 مهارت های اشتغال خانگی 106
4-6-4- درآمد 107
4-7 فضا 108
4-7-1- سازمان فضایی 108
4-7-2- بررسی کیفیت های فضایی در افغان آباد 108
4-7-2-1- تصویر پذیری ذهنی 108
4-7-2-2- خوانایی 109
4-7-2-3- بستگی 109
4-7-2-4- مردم واری 109
4-7-2-5- نفوذپذیری 110
4-7-2-6- قابلیت دسترسی برای همگان 110
4-7-2-7- پیچیدگی 111
4-7-2-8- هم سازی 112
4-7-2-9 پاکیزگی 112
4-7-3- گونه شناسی مسکن و نحوه ارتباط فضاهای خصوصی 112
4-8 مورفولوژی 118
4-8-1- مورفولوژی در مقیاس بلوک 118
4-8-2- مورفولوژی در مقیاس قطعات تفکیکی 118
4-8-3- دانه بندی 121
4-8-4- تعداد طبقات 121
4-8-5- کیفیت ابنیه 124
4-8-6- مالکیت 124
4-9 کارکرد 128
4-9-1- کاربری اراضی 128
4-9-2- دسترسی 128
4-9-3- تاسیسات 130
4-10 ادراک 134
4-10-1- تصویر ذهنی 134
4-11 منظر 138
4-11-1- خط آسمان 138
4-11-2 آستانه ها ودیدهای متوالی 138
4-11-3 کفسازی 139
4-11-4 جداره ها 139
4-12 قرارگاه های رفتار 141
4-13 جمع بندی 145
فصل پنجم: روش پژوهش و توصیف و تحلیل داده ها
5- روش پژوهش و توصیف و تحلیل داده ها 147
5-1- رویکرد پژوهش 147
5-2- نوع پژوهش 147
5-3- روش پژوهش و گرد آوری اطلاعات 148
5-5- نمونه پژوهش، روش نمونه گیری و حجم نمونه 148
5-6- پرسش های پژوهش 149
5-7- متغیرهای مورد بررسی در پژوهش 150
5-8- تعاریف نظری و عملیاتی متغیرهای پژوهش 151
5-8-1- حس تعلق 151
5-8-2- سرمایه اجتماعی 152
5-8-2-1- اعتماد درونی 152
5-8-2-2- اعتماد بیرونی 152
5-8-2-3- اعتماد به رهبر محله 152
5-8-2-4- اعتماد نهادی 153
5-8-2-5- بستگی اجتماعی و هنجارهای نافذ 153
5-8-2-6 عضویت در شبکه های اجتماعی 153
5-8-3- تعاملات اجتماعی 154
5-8-3-1- تعاملات اجتماعی درون محله ای 154
5-8-3-2- تعاملات اجتماعی بیرون محله 154
5-8-4 احساس امنیت در فضاهای همگانی 155
5-8-5- احساس امنیت سکونت 155
5-8-6- تمایل به مشارکت در بهسازی محله 156
5-8-7- همکاری در سطح محله 156
5-9- پردازش داده ها 157
5-9-1- آزمون برازش داده ها 157
5-9-2- اعتماد (پایایی) 157
5-9-3- اعتبار (روایی) 158
5-10- روش های مورد استفاده در تجزیه و تحلیل داده ها 159
5-10-1- روش تحقیق همبستگی 160
5-10-1-1 پژوهش های رابطه ای 160
5-10-1-2 تدابیر گردآوری داده ها 160
5-11- تحلیل داده ها 162
5-11-1- سنجش میزان اعتماد (پایایی) پرسشنامه 162
5-11-2- آمار توصیفی 163
5-11-2-1 آمار توصیفی ادراک ساکنان از محله 163
5-11-2-2 مشکلات محله از دیدگاه ساکنان 163
5-11-2-2-1 بدترین مکا ن های محله از دیدگاه ساکنان 165
5-11-2-2-2 بهترین مکان های محله از دیدگاه ساکنان 166
5-11-2-2-3 تصویر ذهنی افراد از محله 167
5-11-2-2-4حس مکان ساکنان 168
5-11-2-2-5 ویژگی های یک محله خوب از دیدگاه ساکنان 169
5-11-2-3 آمار توصیفی متغیرهای پژوهش 170
5-11-3- آمار استنباطی 171
5-11-3-1 بررسی نرمال بودن توزیع متغیرهای مورد بررسی در پژوهش 172
5-11-3-2 آزمون شدت همبستگی متغیرهای پژوهش 173
5-11-3-3 بررسی فرضیه های پژوهش 174
فصل ششم: ارزیابی و طرح بهسازی سکونتگاه هدف
6-1- چشم انداز اولیه 180
6-2- ارزیابی محدوده مطالعه به روش SWOT 181
6-3-چشم انداز،اهداف، راهبرد ها و سیاست های طراحی 193
6-3-1- چشم انداز نهایی 193
6-3-2- اهداف کلان 193
6-4- سند توافقنامه بهسازی گام به گام محله افغان آباد 199
6-4-1- هدف از تهیه راهنما 200
6-4-2- مرحله نخست:نهادسازی و بسترسازی برای مشارکت و تعامل ساکنان و شهرداری 201
6-4-3- مرحله دوم: اعتمادسازی دوسویه 202
6-4-4- مرحله سوم: حذف عناصر آلوده کننده و مخاطرات زیست محیطی 203
6-4-5- مرحله چهارم: کفسازی فضاهای همگانی 205
6-4-6 راهنمای کمی و کیفی ساخت و ساز 210
6-4-6-1- اصلاح نظام قطعه بندی 211
6-4-6-2- ساماندهی سطح اشغال و تراکم ساختمانی 214
6-4-6-3- فعال سازی و بهبود منظر جداره های رو به فضای همگانی 216
6-4-6-4 افزایش پوشش گیاهی در فضاهای همگانی 219
فصل هفتم: آموزه های موجود در سکونتگاه های غیر رسمی
7-1- لزوم بازنگری در شیوه های مدیریت و برنامه ریزی 224
7-1-1-ناکارآمدی سیاست ها و برنامه های شهری 224
7-2-الگوبرداری از سکونتگاه های غیررسمی برای هدایت توسعه-های جدید شهری 226
7-2-1- سکونتگاه های غیر رسمی خود انگیخته– بافت های زنده شهری 226
7-2-2- الگوی رشد سکونتگاه غیر رسمی 226
7-2-3- کیفیت های فضایی موجود در بافت های غیر رسمی 228
7-3- پیش زمینه های بهره گیری از الگوی توسعه سکونتگاه های غیر رسمی 229
7-3-1- زمین بدون خدمات 229
7-3-2- هدایت به جای طرح ریزی 230
7-3-3- تدوین استانداردهای منعطف و متناسب با شرایط 231
7-3-4- آزادسازی فرآیند تغییر و توسعه شهری از سیطره اقتصاد 231
7-4- توصیه های پژوهش 233
7-5- سخن آخر 234
منابع 235
پیوست ها 240
فهرست جداول
جدول (1-1) جمعیت سکونتگاه های غیررسمی در بیست شهر نخست ایران از نظر ابعاد مسئله 6
جدول (2-1) عمده ترین دسته بندی های اسکان غیررسمی 14
جدول (3-1) درصد خانه های پردازنده بهای خدمات بهداشتی و برق 87
جدول (3-2) شاخص های استخراج شده از مبانی نظری 95
جدول (4-1) ترکیب قومیتی محله افغان آباد 105
جدول (5-1) ضریب آلفای کرونباخ شاخص های مورد بررسی در پژوهش 163
جدول (5-2) مشکلات محله از دیدگاه ساکنان 164
جدول (5-3) بدترین مکان های محله از دیدگاه ساکنان 166
جدول (5-4) بهترین مکان های محله از دیدگاه ساکنان، تعداد و درصد پاسخ دهندگان 167
جدول (5-5) حس ساکنان نسبت به محله بر اساس نتایج پرسشنامه ها 168
جدول(5-6) ویژگی های یک محله خوب از دیدگاه ساکنان 169
جدول (5-7) درصد فراوانی و میانگین متغیرهای تحقیق در طیف لیکرت 170
جدول (5-8) جدول مربوط به آزمون کولموگرف اسمیرنف 172
جدول (5-9) ماتریس همبستگی پیرسون بین متغیرهای پژوهش 173
جدول (5-10) درصد فراوانی و میانگین متغیر ها در طیف لیکرت 174
جدول (5-11) همبستگی میان سرمایه اجتماعی و احساس عدم امنیت سکونت 175
جدول (5-12) رابطه تمایل به مشارکت در بهسازی محله با سایر متغیرهای پژوهش 176
جدول (5-13) همبستگی میان سرمایه اجتماعی و احساس عدم امنیت سکونت 178
جدول (6-1) ارزیابی محله افغان آباد با استفاده از تکنیک SWOT 181
فهرست اشکال
شکل (1-1) ساختار پژوهش 10
شکل (3-1) ترازوی بهسازی و توانمند سازی: نیاز به برقراری تعادل میان بهسازی و توانمندسازی برای برون رفت از چرخه-های معیوب 48
شکل (3-2) شبکه بدون بستگی (الف) و شبکه با بستگی (ب)، (کلمن، 1384، 66) 58
شکل (3-3) سمت چپ:بافت پیرامون میدان دل کامپو سی ینا، سمت راست: بخشی از بافت محله افغان آباد 77
شکل (3-4) بخشی از پروژه بلو هوریزنته در سائوپائو 78
شکل (3-5) موقعیت،جمعیت وتولیدناخالص ایالت سائوپائولو 79
شکل (3-6) نمونه ای از بهسازی زاغه در سائوپائولو، 80
شکل (3-7) Jardim Olinda, Sao Paolo، (The Cities Alliance, 2008, 55) 83
شکل (3-8) بهسازی زاغه در سائوپائولو 84
شکل (3-9) سکونتگاه غیر رسمی بر روی زمین کشاورزی در کابل، 88
شکل (4-1) الگوی مکان گزینی ساکنان آغازین محله با توجه به موانع و محدودیت های طبیعی 101
شکل (4-2) ترکیب سنی جمعیت محله افغان آباد، (نقش کلیک، 1389، 26) 103
شکل (4-3) هرم سنی- جنسی جمعیت محله افغان آباد در سال 1385 104
شکل (4-4) توزیع سطح سواد در میان با سوادان 6 ساله و بیشتر جمعیت نمونه بررسی (نقش کلیک، 1388، 68) 106
شکل (4-5) قالیبافی درون منازل در محله افغان آباد 107
شکل (4-6) محصوریت کوچه ها در محله افغان آباد 110
شکل (4-7) نمونه ای از مقیاس انسانی موجود در فضاهای همگانی محله افغان آباد 110
شکل (4-8) پیچیدگی به دلیل تنوع هندسی فضاها و تنوع ساخت و سازها در محله افغان آباد 111
شکل (4-9) نمونه ای از خانه های قدیمی تر، گونه نخست در دسته بندی مسکن در محله افغان آباد 113
شکل (4-10) پلان و کروکی دو واحد نوساز با یک اتاق در طبقه دوم در محله افغان آباد 114
شکل (4-11) ارتباطات درونی سه خانه، دو نمونه نخست از خانه های قدیمی و گونه غالب خانه های محله است و گونه سوم ساختمانی نوساز در محله افغان آباد 115
شکل (4-12) درختان و سردر بلند مسجد جامع در خط آسمان محله محله افغان آباد 138
شکل (4-13) کیفیت جداره ها در محله افغان آباد 139
شکل (4-14) بازی کودکان در فضای باز ورودی محله افغان آباد 141
شکل (4-15) نمونه ای از قرارگاه های رفتاری در کنار مسجد هجرت در محله افغان آباد 142
شکل (4-16) نمونه ای از قرارگاه های رفتاری در کنار مغازه در محله افغان آباد 143
شکل (4-17) تجمع افراد در کنار دستفروشی در فضای باز ورودی محله افغان آباد 143
شکل (5-1) مشکلات محله از دیدگاه ساکنان و درصد پاسخ-دهندگان به هر یک از مشکلات 164
شکل (5-2) مشکلات محله از دیدگاه ساکنان و امتیاز هر مشکل .165
شکل (5-3) درصد هر یک از بدترین مکان های محله از دیدگاه ساکنان 166
شکل (5-4) درصد بهترین مکان ها از دیدگاه ساکنان 167
شکل (5-5) ویژگی های یک محله خوب از دیدگاه ساکنان و درصد پاسخ دهندگان به هر ویژگی 170
شکل (5-6) میانگین متغیرهای تحقیق برای محله در طیف لیکرت 171
شکل (6-1) طرحی از نتیجه بهسازی پیشنهادی محله افغان آباد 200
شکل (6-2) روند اصلاح قطعات تفکیکی و افزایش هدایت شده تراکم ساختمانی در محله 210
شکل (6-3) عقب نشینی های پیشنهادی و قطعات جای گرفته در عمق بلوک ها 212
شکل (6-4) یکی از الگوهای ممکن اصلاح قطعات به همراه معابر اصلاح شده و شبکه دفع آب های سطحی 212
شکل (6-5) الگوی اصلاح هندسی قطعات تفکیکی و جابجایی قطعات جای گرفته در عمق بلوک ها 213
شکل (6-6) الگوی پیشنهادی سطح اشغال و تراکم ساختمانی 215
شکل (6-7) نمودی از طرح پیشنهادی در راستای فعال سازی و بهبود منظر جداره ها 216
شکل (6-8) الگوی مناسب موجود برای دیوار حیاط 217
شکل (6-9) الگوی فعال سازی جداره های فضاهای همگانی 218
شکل (6-10) الگوی گیاهان بالارونده بر روی دیوار و در حیاط 219
شکل (6-11) نمودی از نتیجه ی پیروی از سند راهنما در بازسازی خانه ها و بهسازی فضاهای همگانی 220
شکل (6-12) دید پرنده پیشنهادی میدان ورودی افغان آباد 221
شکل (6-13) دید ناظر از ورودی پیشنهادی محله 222
شکل (7-1) تأثیر الگوهای همجواری جوامع بر نحوه گزینش مکان زندگی 228
فهرست نقشه ها
نقشه (4-1) موقعیت محله افغان آباد در شهر گنبد کاووس 99
نقشه (4-2) سازمان فضایی محله افغان آباد 116
نقشه (4-3) ساختار فضایی محله افغان آباد 117
نقشه (4-4) مورفولوژی در مقیاس بلوک 119
نقشه (4-5) مورفولوژی در مقیاس قطعات تفکیکی 120
نقشه (4-6) دانه بندی محله افغان آباد 122
نقشه (4-7) تعداد طبقات محله افغان آباد 123
نقشه (4-8) تراکم ساختمانی در محله افغان آباد 125
نقشه (4-9) نوع مصالح در محله افغان آباد 126
نقشه (4-10) سه بعدی ایزومتریک پر و خالی از محله افغان آباد 127
نقشه (4-11) کاربری اراضی محله افغان آباد 130
نقشه (4-12) سلسله مراتب دسترسی در محله افغان آباد 131
نقشه(4-13) کیفیت دسترسی در محله افغان آباد 132
نقشه (4-14) برآیند نقشه های تصویر ذهنی برداشت شده به همراه درصد اشاره پاسخ دهندگان 136
نقشه (4-15) بررسی عناصر پنج گانه لینچ در محله افغان آباد 137
نقشه (4-16) سازمان بصری محله افغان آباد 140
نقشه (6-1) فاز نخست مداخله، کاهش مخاطرات زیست محیطی 204
نقشه (6-2) فاز دوم مداخله، کفسازی و تکمیل شبکه دفع آبهای سطحی 206
نقشه (6-3) فاز سوم مداخله، اصلاح شبکه معابر 207
نقشه (6-4) ارتقای کیفیت های محیطی در فضاهای همگانی محله 208
نقشه (6-5) پلان پیشنهادی فضای باز ورودی 209
هدف از این پایان نامه بررسی و مقایسه عملکرد سازمانهای مردم نهاد در توانمندسازی کودکان خیابانی شهر تهران می باشد
تعداد صفحات | 226 |
حجم | 1 کیلوبایت |
فرمت فایل اصلی | doc |
دسته بندی | روانشناسی،علوم تربیتی واجتماعی |